ربات جراح سینا الگوی موفقی از همكاری بین رشته ای و طراحی ایرانی
این با من: مدیر پروژه در بخش طراحی صنعتی ˮربات جراح سیناˮ مدل فلكس ساخت پژوهشگران دانشگاه علوم پزشكی تهران از امكان ارسال این ربات به مسابقات بین المللی طراحی صنعتی در آینده آگاهی داد و اظهار داشت: ربات جراح سینا حاصل زحمات ۱۵ ساله پژوهشگران حوزه طراحی رباتیك و مكاترونیك در مركز تحقیقات دانشگاه علوم پزشكی تهران است كه از مدل نخست این ربات در سال ۹۴ بعنوان یك پروژه ملی در نمایشگاه تجهیزات پزشكی رونمایی گردید.
دكتر «نسرین مقدم» استادیار طراحی صنعتی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در گفت و گو با ایسنا اظهار نمود: این پروژه حاصل كارگروهی منسجم و خوبی بود كه با مدیریت آقای دكتر «علیرضا میرباقری» استادیار دانشگاه علوم پزشكی تهران و مدیر پروژه در بخش طراحی رباتیك و مكاترونیك، طراح صنعتی آقای «شادمان خورسندیان»، مهندس «سجاد فیلابی»، مهندس «علمدار»، مهندس «مرادی» در بخش توسعه طراحی و سایر افراد در نقشه كشی و نمونه سازی اجرا شد.
وی، با بیان این كه طراحی صنعتی در موضوعاتی چون ارگونومی، سهولت استفاده و كاربری آسان هر محصول دخالت دارد، در ادامه اشاره كرد: رویكرد ما برای طراحی صنعتی ربات جراح سینا مدل فلكس این بود كه از دیدگاه «زبان محصول» به سوژه بپردازیم.
استادیار طراحی صنعتی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران با بیان این كه تلاش شد ظاهر این محصول با ظاهر ربات های صنعتی متفاوت باشد، اضافه كرد: طراحی با ظاهری خوشایند، موجب كاهش اضطراب بیمار یا حتی تیم جراحی از دیدن ربات می شود.
مدیر پروژه در بخش طراحی صنعتی ربات جراح با بیان این كه این پروژه برای اولین بار در كشور رونمایی می شد، اظهار داشت: نمونه خارجی آن ربات جراح «داوینچی» ساخت آمریكا بود كه قطعات آن از فرم های ساده هندسی تشكیل شده كه روی یك پایه نصب شده اند.
مقدم با بیان این كه این ربات اطراف تخت جراحی نصب می شود و دارای مزیت های مختلفی نسبت به نمونه خارجی است، در ادامه اشاره كرد: ما به دنبال پاسخ به این پرسش بودیم كه این وسیله های تك (پیشرفته) چه ظاهری می تواند داشته باشد تا بتوانیم روح زمان را در آن نشان دهیم.
وی با بیان این كه از دوره پایان نامه ارشدم در سال ۷۶ كار پژوهشی مربوط به زبان محصول و این كه هر فرمی چه معنایی را می تواند تداعی كند، آغاز كردم، افزود: در طراحی این ربات هم از این شیوه استفاده كردم و با شماری از دانشجویان كه سوژه ارتباط فرم و مفاهیم را به آنها آموزش داده بودم و با كلید واژه های مرتبط آشنا بودند كار را آغاز كردم و همواره این پرسش برای من مطرح بود كه طراحی شیء پیشرفته ای كه دقت در كنار سرعت را نشان دهد چگونه است كه در نهایت نتیجه كار در طراحی ربات سینا مدل فلكس دیده می شود كه طرحی منحصر به فرد است.
استادیار طراحی صنعتی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران با بیان این كه ربات سینا شامل چند بخش اصلی است، اضافه كرد: بخش مستر یا راهبر بخشی است كه پزشك در آنجا مستقر می شود و با استفاده از ابزار جراحی و به كمك مونیتور متصل به «روبولنز» بوسیله اینترنت می تواند در دوردست ها هم عمل جراحی داشته باشد.
مقدم اضافه كرد: به كمك این ربات پزشك می تواند در محل مستر مستقر و با اتصال اینترنتی به بخش دیگر ربات به نام «اسلیو» یا پیرو جراحی از طریق دور داشته باشد و ربات با دستور جراح حركات او را در مكانی دیگر تكرار كند.
وی با بیان این كه حركات این ربات جراح بسیار ظریف و دقیق است، اشاره كرد: در بخش طراحی مستر تغییراتی ایجاد كردیم كه ظاهری متعادل تر نسبت به نمونه پیشین داشته و با محیط بیمارستان سازگارتر باشد در این طراحی پزشك می تواند در حالت ایستاده یا نشسته اعمال جراحی انجام دهد به عبارتی در این طراحی قابلیت تغییر ارتفاع در بخش مستر لحاظ شده است.
مدیر پروژه در بخش طراحی صنعتی ربات جراح سینا با بیان این كه هم چنین در این طراحی تلاش شد ابعاد بدنی مختلف (آنتروپومتری) پزشكان زن و مرد در نظر گرفته شود، در ادامه اشاره كرد: با تغییر فاصله تكیه گاه دست در محل كنسول، پزشك می تواند برای طولانی مدت با پایین ترین میزان خستگی جراحی را انجام دهد.
مقدم با بیان این كه در ابتدا سپس پژوهش های اولیه، ایده های منتخب این طراحی به صورت چند ماكت مختلف ساخته شد و سپس انتخاب مدل كلی كار پژوهش بر روی جزئیات طرح ادامه یافت در ادامه اشاره كرد: سپس انجام كار نظر پزشكان و شماری دیگر از دست اندركاران گرفته شد كه بازخورد مناسبی هم داشت.
وی با اعتقاد به این كه طراحی پایانی ندارد، افزود: با ورود فناوری های نوین طرح محصولات هم تغییر می كند و طراحی ربات جراح سینا در نوع خود منحصر به فرد و در زمان خود بهترین پاسخ را داده است.
استادیار طراحی صنعتی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران با بیان این كه در طراحی ربات جراح سینا از نرم افزارهای تخصصی و مدل سازی كامپیوتری استفاده شد، اظهار داشت: سپس طراحی كامپیوتری پرینت سه بعدی از قطعات گرفته می شد و با نصب روی بخش های مكانیكی ربات آزمایش های نهایی كاركرد آنها انجام می شد.
مقدم با بیان این كه كار طراحی ربات سینا مدل فلكس بعنوان یك نمونه موفق از طراحی ایرانی از سال ۹۵ آغاز و تا دی ماه ۹۷ ادامه داشت، اضافه كرد: نتیجه كار شبانه روزی بود كه حتی در روزهای تعطیل برای پژوهش، طراحی، نقشه كشی و ساخت مدل این ربات كار می شد.
وی با بیان این كه از اواسط قرن بیستم طراحی صنعتی حرفه ای بعنوان یك تخصص میان رشته ای در مهندسی و هنر جایگاه خودرا پیدا كرد، اضافه كرد: این رشته در گرایش های متعددی حضور دارد، در طراحی وسایل نقلیه مختلف، طراحی بدنه یا بخش داخلی خودرو یا هواپیما یا حتی روی بدنه و واگن قطار یا لوكوموتیو باز كار می شود.
مدیر پروژه در بخش طراحی صنعتی ربات جراح سینا اضافه كرد: طراحی مبلمان شهری، مبلمان محیطی در پارك ها، ایستگاه اتوبوس، طراحی روشنایی و حتی گلجای یا سطل پسماند به عبارتی المان های شهری از زیر شاخه های آن است و از دیگر گرایش های طراحی صنعتی طراحی لوازم خانگی، طراحی تجهیزات پزشكی، طراحی مبلمان، طراحی لوازم برقی، طراحی بسته بندی، طراحی اسباب بازی، طراحی تعاملی، طراحی خدمات و طراحی هر پدیده، محصول یا شیئی كه در زندگی روزمره در مكان ها و مشاغل مختلف با آن سر و كار داریم می توان نام برد.
مقدم با بیان این كه هدف طراحی در گذشته ظاهر دلنشین تر محصولات بود، اظهار داشت: اما امروزه زبان محصول در طراحی صنعتی مطرح است كه علاوه بر زیبایی به تعامل بهتر با محصول توجه می كند، می توان با طراحی تخصصی مصنوعی را ساخت كه با آن ارتباط برقرار كرد كه از آن در ارگونومی بعنوان گفت وگوی انسان و ماشین تعبیر می شود و امروزه با پژوهش های در رابطه با ارگونومی شناختی می توان به سطوح پیشرفته تری از آن دست یافت.
وی با بیان این كه در طراحی ظاهر محصولات تلاش می شود تا با علایم و نشانه ها، رنگ بندی و تفاوت بافت و فرم های خاص با كاربر ارتباط برقرار شود، اضافه كرد: اگر از علایم درست استفاده گردد و طراحی اصولی انجام شده باشد نیاز به دفترچه راهنمای محصولات كاسته می شود و فهم كاركرد محصول و كاربری آن ارتقا می یابد.
استادیار طراحی صنعتی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران با بیان این كه در سال ۷۸ اولین اثر معناشناسی محصول در طراحی صنعتی در مركز تحقیقات پزشكی برای طراحی پمپ سرنگ با رویكرد معناشناسی با موفقیت انجام شد، افزود: در طراحی ربات جراح سینا مدل فلكس با همین رویكرد كار ادامه یافت و علاوه بر آن از نظر آكادمیك تجربه ای عالی و نمونه ای اثربخش از همكاری بین رشته ای بین متخصصین رباتیك، مكاترونیك و طراحی صنعتی بود و افراد زیادی در آن همكاری و مشاركت داشتند كه باید از تك تك آنان قدردانی نمود.
دكتر مقدم كسب جایزه دكتر «مریم میرزاخانی» در رابطه با جشنواره زن و علم را در كارنامه آكادمیك خود دارد.
منبع: این با من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب