وقتی كم آبی و گرمایش زمین، كشاورزی را به خطر می اندازد
سازگاری با تغییر اقلیم در کشاورزی تجربه جهانی و ضرورت ملی
این با من: رویارویی با تغییرات آب و هوایی، یکی از مهم ترین چالش های قرن بیست ویکم است که زندگی همه انسان ها را تحت تأثیر قرار می دهد. این موضوع، خصوصاً در بخش کشاورزی و منابع آب، ابعاد گسترده تری دارد و نیازمند بررسی دقیق تری است.
به گزارش این با من به نقل از ایسنا، تغییر اقلیم به مفهوم تغییرات طولانی مدت در الگوهای آب وهوایی مانند دما، بارش، باد و دیگر عوامل جوی است. این تغییرات می توانند به صورت افزایش دمای متوسط، وقوع سیلاب ها یا خشکسالی های شدید، یا حتی بی ثباتی در وضعیت اقلیمی ظاهر شوند. یکی از بخشهایی که به شدت تحت تأثیر این تغییرات قرار می گیرد، کشاورزی است. چونکه تولید محصولات کشاورزی وابسته به شرایط پایدار آب وهوایی، دسترسی به منابع آب و کیفیت خاک است. کاهش بارش، افزایش تبخیر و وقوع پدیده هایی مانند موج های گرما یا سرما مستقیماً روی عملکرد محصولات و امنیت غذایی مردم اثر می گذارد.
هم زمان، کشاورزی خود نیز یکی از عوامل اثرگذار در تغییر اقلیم است. بعنوان مثال، کارهای مربوط به دامداری و تولید محصولات کشاورزی سبب تولید گازهای گلخانه ای مانند متان و دی اکسیدکربن می شوند که در گرم شدن زمین نقش دارند. بنابراین، کشاورزی، هم قربانی و هم عامل تغییرات اقلیمی است. سازمان های بین المللی مانند فائو پیش بینی کرده اند که با افزایش جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰، تقاضا برای غذا افزایش شایان توجهی خواهد داشت. به همین دلیل، توسعه شیوه های کشاورزی که هم با تغییر اقلیم سازگار باشند و هم به محیط زیست لطمه نرسانند، به یک ضرورت تبدیل گشته است.
در این زمینه، نادر حیدری، دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، پژوهشی را انجام داده است. وی در این مطالعه تلاش نموده تا دیدگاه ها و رویکرد های جهانی در حوزه سازگاری با تغییر اقلیم در بخش آب کشاورزی را بررسی و دسته بندی کند.
تمرکز اصلی مطالعه بر آن بوده که سایر کشورها برای روبرو شدن با چالش های ناشی از تغییر اقلیم در منابع آب کشاورزی چه راهکارهایی را در پیش گرفته اند و چطور میتوان از تجربه های موفق بین المللی برای بهبود وضعیت در ایران بهره برد.
این مطالعه بصورت یک یادداشت فنی ارائه شده است؛ به این معنا که نویسنده با بررسی منابع و مطالعات معتبر جهانی، رویکردها و راهبردهای کاربردی در عرصه سازگاری با تغییر اقلیم در بخش آب کشاورزی را گردآوری و تحلیل کرده است.
بر اساس نتایج این مطالعه، رویکرد های جهانی برای سازگاری با تغییر اقلیم در بخش کشاورزی به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند: استفاده از تکنولوژی های جدید برای مدیریت بهتر آب، اصلاح شیوه های مدیریتی در مزرعه و نظام های کشاورزی، تقویت ابزارهای تصمیم سازی و تصمیم گیری و انجام تغییرات نهادی و سازمانی. در این میان، کشورهایی مانند ایران عمدتا تمرکز خودرا بر تکنولوژی های جدید آبیاری گذاشته اند، در صورتیکه به سایر رویکردها توجه کافی نشده است.
نتایج نشان می دهند که راهکارهای مدیریتی و نهادی در مقایسه با اقدامات فقط زراعی، از نظر هزینه اثربخشی، عملکرد بهتری دارند. به بیان ساده، ایجاد هماهنگی بین سازمان ها، استفاده از ابزارهای تصمیم گیری و اصلاح ساختارهای مدیریتی می تواند در کوتاه مدت هزینه کمتری داشته باشد و در عین حال تأثیرگذاری بیشتری نسبت به توسعه ارقام مقاوم گیاهی یا پروژه های سازه ای داشته باشد.
اطلاعات تکمیلی این مطالعه نیز بر این نکته تاکید دارند که کشورهایی با توان مالی کمتر، بیشترین لطمه را از تغییر اقلیم خواهند دید. در چنین شرایطی، اتخاذ سیاستهای صحیح در مقیاس های محلی و ملی اهمیت بیشتری پیدا می کند. خصوصاً باید از راهبردهایی استفاده گردد که جوامع محلی را در پروسه تصمیم گیری مشارکت دهند، از دانش بومی بهره بگیرند و پوشش دائمی خاک، تنوع زیستی و پیش آگاهی اقلیمی را در دستور کار قرار دهند. همچنین، استفاده از بیمه کشاورزی، بازارهای محلی آب و یارانه به کشاورزان، همچون سیاستهای حمایتی مهم دراین خصوص بشمار می رود.
این یادداشت فنی در فصلنامه «تحقیقات منابع آب ایران» انتشار یافته است؛ نشریه ای که زیر نظر انجمن علوم و مهندسی منابع آب فعالیت می کند و به انتشار پژوهش های در رابطه با آب و کشاورزی می پردازد.
منبع: این با من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۱ بعلاوه ۳