بهروز رضوی بازیگری درخشان
این با من: برای بیشتر ایرانیان، نام بهروز رضوی مترادف است با «صدای جاودانه»؛ صدایی که از دهه ۵۰ تا امروز، در رادیو، تلویزیون، سینما و مستندهای متعدد شنیده شده و همچنان حضوری آشنا دارد.
به گزارش این با من به نقل از خبر آنلاین، محمد حسینی باغسنگانی، تهیه کننده و پژوهشگر در مطلبی در مورد بهروز رضوی چنین نوشت:
مقدمه: کشف چهره ای کمتر دیده شده برای بیشتر ایرانیان، نام بهروز رضوی مترادف است با «صدای جاودانه»؛ صدایی که از دهه ۵۰ تا امروز، در رادیو، تلویزیون، سینما و مستندهای متعدد شنیده شده و بازهم حضوری آشنا دارد. اما ورای این هویت صوتی، رضوی در مقام بازیگر هم کارنامه ای متنوع دارد. هرچند خیلی از آثارش در سایه شهرت گویندگی اش پنهان مانده، نگاهی دقیق نشان داده است که وی در طول پنج دهه، از «هرجایی» (۱۳۵۳) تا «گناه فرشته» (۱۴۰۲)، در چارچوب های متعدد نقش آفرینی کرده است.
انتقال احساس با جزئی ترین تغییرات صوتی بازیگری رضوی ریشه در گویندگی اش دارد. او شخصیت را نخست درونی می کند، سپس با کوچک ترین تغییر در آهنگ صدا، شدت لحن یا حتی میزان نفس، لایه های متفاوتی از او را آشکار می سازد. این مهارت در نمایش های رادیویی به اوج رسید؛ جایی که شنونده بدون تصویر، تنها با صدا باید شخصیت را ببیند.
نمونه بارز این قابلیت در سریال رادیویی «رادیو ترانزیست» (۱۳۹۹) دیده می شود؛ جایی که رضوی چندین تیپ مختلف را با صدا آفرید و به اصطلاح «همه صحنه را با حنجره بازی کرد.»
حضور صحنه ای و هنر بیان غیرکلامی باآنکه رضوی بیشتر با صدا شناخته می شود، اما تجربه های صحنه ای و سینمایی نشان داده است که زبان بدن و بیان چهره ای او هم قابل توجه است. در فیلم «نجات یافتگان» (۱۳۷۴) او با حداقل دیالوگ و با حرکات دست و نگاه، عاطفه پدری نگران را به تصویر کشید. در «یک بار برای همیشه» (۱۳۷۱) هم نقش معلمی دلسوز را بر عهده داشت که قدرت حضورش بالاتر از کلام عمل می کرد.
«امام علی»؛ روایت گر تاریخ، نه چهره جلوی دوربین یکی از نقاطی که نیازمند دقت است، حضور رضوی در سریال «امام علی» (۱۳۷۶) ساخته داوود میرباقری است. برعکس تصور برخی مخاطبان، وی در این سریال نقش تصویری ایفا نکرد؛ بلکه صداپیشگی شخصیت «عبدالله بن عباس» را بر عهده داشته است.
در این سریال، بهروز رضوی بجای شخصیت عبدالله بن عباس که توسط علی آزاد بازی شده بود، صحبت کرده است. همین حضور صوتی به اثر لحنی حماسی و وقار تاریخی بخشید. این نمونه نشان داده است که مرز میان «گویندگی» و «بازیگری» در کارنامهٔ رضوی چقدر باریک و انعطاف پذیر است.
تحول سبک بازیگری در گذر زمان مقایسه اولین نقش سینمایی رضوی در «هرجایی» (۱۳۵۳) با حضور اخیرش در سریال «گناه فرشته» (۱۴۰۲) تصویری روشن از تحول سبک بازیگری او به دست می دهد. در دهه ۵۰، نقش ها بیشتر تیپیکال بودند، اما در آثار متأخر، شخصیت هایی پیچیده تر و چندوجهی به او سپرده شد. رضوی این مسیر را با تسلط کامل طی کرد و نشان داد که تجربه سالیان گویندگی به پختگی بازیگری اش افزوده است.
بهروز رضوی در «گناه فرشته» ثابت کرد که سن و سال برای هنرمند افسانه ای بیش نیست. او این سریال را در هفتاد و پنج سالگی بازی کرده است و به خوبی با بهترین های عرصه سینما هم آوایی می کند. متین و موقر است و دقیقاً همان بهروزی است که در هنر انحصاری خودش صدا در هم آفاق ادبی و هنری جلوه گر است و باید بگویم که تجلیل و گرامی داشت بهروز رضوی گرامی داشت ادب و فرهنگ و هنر فارسی زبان است. تجلیل از او تجلیل از ایران فرهنگی و ایران پهناوری است که ما آنرا به عنوان «وطن فارسی» به جهانیان معرفی کرده ایم، خواهیم کرد.
فهرست بخشی از آثار تصویری سینما: «هرجایی» (۱۳۵۳)، «محموله» (۱۳۶۶)، «ردپایی بر شن» (۱۳۶۶)، «جستجوگر» (۱۳۶۸)، «آب را گل نکنید» (۱۳۶۸)، «شانس زندگی» (۱۳۷۰)، «دادستان» (۱۳۷۰)، «یک بار برای همیشه» (۱۳۷۱)، «شعله های خشم» (۱۳۷۱)، «آبادانی ها» (۱۳۷۱)، «نجات یافتگان» (۱۳۷۴).
تلویزیون: «امام علی» (۱۳۷۶) به عنوان راوی، «گناه فرشته» (۱۴۰۲).
دیگر فعالیت ها: «اینجا چراغی روشن است» (۱۳۹۶، مستند)، «رادیو ترانزیست» (۱۳۹۹).
این لیست نشان داده است که رضوی نه تنها درام اجتماعی و تاریخی، بلکه در مستند و رادیو هم حضوری اثرگذار داشته است.
همکاری با کارگردانان برجسته رضوی در طول سال ها با کارگردانانی چون داوود میرباقری، سیروس الوند، کیانوش عیاری و مجید جوانمرد همکاری داشته است. در «آب را گل نکنید» (۱۳۶۸) که کمدی-اجتماعی بود، توانایی اش در ایفای نقش های طنز بروز یافت؛ در حالیکه در «جستجوگر» همان سال، وجه دراماتیک شخصیتش را نشان داد. این تنوع انتخاب نقش ها به روشنی بیان کننده انعطاف و دامنه توانایی های اوست.
تأثیر گویندگی بر بازیگری سال ها کار در رادیو، صدای رضوی را به ابزاری دقیق برای بازیگری بدل کرده است. او از مهارت های صوتی خود در بازی استفاده می کند:
کنترل آهنگ و شدت صدا برای نمایش حالات روحی.
وضوح تلفظ که حتی در صحنه های پرهیاهو، کلامش را روشن می سازد.
سکوت های پرمعنا که لحظه های دراماتیک را پررنگ می کند.
در «شانس زندگی» (۱۳۷۰) این خاصیت ها به او کمک کرد هم زمان نقش راوی و بازیگر را ایفا کند؛ ترکیبی کم سابقه در سینمای ایران.
نقد و چالش های مستندسازی یکی از چالش ها در بررسی کارنامه بازیگری رضوی، کمبود مستندات دقیق است. خیلی از آثار دهه های ۶۰ و ۷۰ بطور کامل آرشیو نشده یا کمتر بازپخش شده اند. این امر لزوم پژوهش های آرشیوی را برجسته می کند: گفتگو با همکاران، جستجو در آرشیو صداوسیما و گردآوری روایتهای شفاهی می تواند تصویری کامل تر از حضور نمایشی او عرضه کند.
مقایسه با هم نسلان رضوی از رادیو به سینما آمد، در حالیکه خیلی از هم نسلانش مانند جمشید مشایخی یا داوود رشیدی مسیر را از تئاتر طی کرده بودند. این تفاوت سبب شد در بازیگری، تمرکز بیشتری بر صدا و بیان داشته باشد. اگر مشایخی با حضور فیزیکی مسلط شناخته می شد، رضوی با قدرت کلام و صدای نافذش شخصیت را کامل می کرد. همین تفاوت او را متمایز می سازد.
تأثیر فرهنگی و اجتماعی نقش های رضوی، چه در قاب تلویزیون و چه در سینما، غالباً با وقار و صداقت همراه بوده است. این خاصیت به او وجهه ای اخلاقی و الگوگونه بخشید. خیلی از مخاطبان، خصوصاً نسل های دهه ۶۰ و ۷۰، با تماشای بازیهای او تصویری مطمئن از «پدر»، «معلم» یا «راوی تاریخ» در ذهن خود ساخته اند.
نتیجه گیری: هنرمندی چندبُعدی بهروز رضوی بالاتر از هر چیز به صدایش شناخته می شود، اما مرور کارنامه او نشان داده است که در زمینه بازیگری هم حضوری درخشان داشته است. او از رادیو آغاز کرد، در سینما و تلویزیون نقش آفرید، در مستند روایت گر شد و سرانجام، نشان داد که یک هنرمند واقعی محدود به یک قالب نیست.
کارنامه بازیگری او ــ هرچند در سایه شهرت گویندگی قرار گرفته ــ گنجینه ای است از تجربه های متنوع: از «هرجایی» تا «گناه فرشته»، از رادیو تا قاب تصویر، از روایت مستند تا نقش آفرینی نمایشی. میراث او برای آیندگان، تلفیقی از صداقت، وقار و تکنیک است؛ یادآور این حقیقت که هنر واقعی مرز نمی شناسد. جنبه های حرفه ای هنر بهروز رضوی بازهم ناشناخته است و جا دارد دانشجویان هنر این بحث مقدماتی را ادامه دهند به نتایج های بیشتری دست یابند که بطور قطع قابل بحث و تامل است.
خلاصه اینکه متین و موقر است و دقیقاً همان بهروزی است که در هنر انحصاری خودش صدا در هم آفاق ادبی و هنری جلوه گر است و باید بگویم که تجلیل و گرامی داشت بهروز رضوی گرامی داشت ادب و فرهنگ و هنر فارسی زبان است. تجلیل از او تجلیل از ایران فرهنگی و ایران پهناوری است که ما آن را به عنوان وطن فارسی به جهانیان معرفی کرده ایم، خواهیم کرد. همکاری با کارگردانان برجسته رضوی در طول سال ها با کارگردانانی چون داوود میرباقری، سیروس الوند، کیانوش عیاری و مجید جوانمرد همکاری داشته است.
منبع: inbaman.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۴ بعلاوه ۲