نامه بسیج دانشجویی دانشگاه تهران به رئیس جمهور درباره حکمرانی آب
بسیج دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران در نامه ای به رئیس جمهور نکاتی را پیرامون ساز و کارهای ایجاد تحول در نظام حکمرانی آب در کشور و همینطور تعیین تکلیف پروژه های متوقف شده مطرح کرد.
به گزارش این با من به نقل از مهر، کارگروه مدیریت منابع آب بسیج دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران در نامه ای به رئیس جمهور، سید ابراهیم رئیسی، نکاتی را پیرامون اعتراضات مردمی در بعضی استان ها و ساز و کارهای ایجاد تحول در نظام حکمرانی آب در کشور و همینطور تعیین تکلیف پروژه های متوقف شده بیان کرد که متن این نامه به شرح زیر است:
حجت الاسلام والمسلمین رئیسی
رئیس جمهور محترم و رئیس شورای عالی آب
سلام علیکم
در دو هفته گذشته شاهد اعتراضات گسترده مردم اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد و سایر استان هایی بوده ایم که به صورت مستمر و جدی با مشکلات کم آبی در بخش های مختلف همچون صنعت، کشاورزی و آب شرب دست و پنجه نرم می کنند. این در حالیست که هنوز شش ماه از زمانی که مدیریت آب در خوزستان به بحران امنیتی تبدیل شد، نمی گذرد. از دولت انقلابی که با شعار تحول روی کار آمده است انتظار می رود که به جای مُسکّن ها و راهکارهای مقطعی و واکنشی در مقابل بحران ها، به تحول ریشه ای در حکمرانی آب روی آورد.
همانطور که مستحضرید تحولات حوزه آب عموماً دراز مدت بوده و تشکیل مستمر جلسات شورای عالی آب، استفاده از نظرات نخبگان و کارشناسان و تعیین سازوکار دقیق نظارت و پیگیری بر اجرای مصوبات و اجتناب از هرگونه برخورد احساسی که منجر به اقدامات کوتاه مدت و مقطعی شود را می طلبد.
ایجاد تحول در نظام حکمرانی آب در کشور مستلزم عزم جدی برای صرف وقت و ایجاد تغییر در سه محور اصلی است که در ادامه به آنها اشاره می نماییم.
اول؛ شفافیت:
متاسفانه مدیریت آب در کشور همانند سایر حوزه های مدیریتی درگیر صدمه عدم شفافیت است؛ بطوریکه حتی کارشناسان این حوزه به آمار و ارقام دسترسی نداشته و نمی توانند اظهارنظر دقیق کنند. سود و زیان صنایع آب بر، آب مصرفی در بخش های صنعتی، کشاورزی و شرب به تفکیک و با جزئیات، میزان آب انتقالی از کانال ها و موارد مصرف آنها، متولیان هر بخش از سیاستگذاری آب و همینطور مجوزهای پروژه های انتقال آب همچون مواردی هستند که شفاف سازی کامل و فوری آنها در قدم اول اصلاحات سیاست های آبی ضروری می باشد.
تحقق این شفافیت همکاری تمامی نهادهای مربوط از وزارت نیرو تا جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و سازمان حفاظت محیط زیست را می طلبد، اما گام اول، شفاف شدن منابع و مصارف نُه حوضه آبریز کشور در تابلوی منابع و مصارف وزارت نیرو است.
دوم؛ تثبیت حق آبه استان ها:
نزاع بین استان ها و بخش های مختلف بر سر حق آبه که بی گمان دور از شان ملت عزیز ایران است، باید با اقداماتی اساسی همچون تثبیت حق آبه استان ها و مصارف این حق آبه آن هم با سازوکاری شفاف و کارشناسی شده آخر یابد. تثبیت و شفاف شدن حق آبه ها، برداشت های غیرقانونی از منابع آبی استان ها را مشخص و مدیریت تخصیص منابع آبی را تسهیل می کند. درنتیجه این فرایند و با توجه به این که نیاز موجود به منابع آبی به طور عمده بیشتر از منابع حوضه هاست، لازم است حقوق بهره برداری از آب کم شده و با مقدار منابع آبی متناسب شود تا علاوه بر جلوگیری از نزاع های فعلی، چاره هایی سازگار با محیط زیست جهت مصرف مناسب آب با کمترین صدمه به کشاورزی و صنعت اتخاذ شود. در این راه میتوان از روش هایی همچون مذاکره، مبادله حقوق آب، بازخرید حقوق آب و پرداخت خسارت بابت دریافت حق دیگری بهره برد.
سوم؛ پروژه های انتقال آب:
اولین مساله با پروژه های انتقال آب، ابهامات فراوان موجود در مجوزها، علل واقعی شروع به فعالیت آنها، میزان دقیق آب انتقال یافته و افراد و بخش های ذی نفع است؛ مشکلی که باعث شکل گرفتن اعتراضات در میان کشاورزان، فعالین محیط زیست و مردم در مورد این پروژه ها شده است.
مسئله بعدی، تعیین تکلیف پروژه های متوقف شده و در دست اجراست. با این که ادعاهای زیادی در خصوص غیرقانونی بودن پروژه کوهرنگ ۳ وجود دارد، اما بخش هایی از آن اجرا شده که خشک شدن آب چشمه های منطقه را به همراه داشته است. از طرفی نمایندگان اصفهان ادعای غیرقانونی بودن پروژه بن-بروجن و رد شدن آن توسط شورای عالی امنیت ملی را دارند و از پروژه گلاب دفاع می کنند و از سوی دیگر نمایندگان چهارمحال و بختیاری پروژه گلاب را غیرقانونی و خلاف مصوبات شورای عالی آب می دانند و به جد پیگیر اجرای پروژه بن-بروجن هستند. در این میان نگرانی های بسیاری در مورد پروژه بهشت آباد وجود دارد که باوجود نداشتن مجوزهای قانونی، همانند پروژه های بدون مجوز دیگر فعالیتش آغاز شود. اگر این ادعاها غلط است چرا برخوردی صورت نمی گیرد و اگر صحیح است چرا پروژه ها متوقف نمی شوند؟
وضعیت مصارف آب انتقالی به استان یزد، که سال هاست خط لوله ی آن مورد تعرض قرار می گیرد، چنان مبهم است که هرروز شایعات جدیدی از نحوه ی مصرف این آب شنیده می شود و مشخص نیست چقدر از آب انتقالی واقعاً صرف شرب منطقه و چه میزان به صورت غیرقانونی برای کشاورزی و حتی صنعت استفاده می شود.
در حالی که پروژه های انتقال آب قرار بود حل کننده ی حداقل بخشی از مشکلات آب بخصوص در نواحی مرکزی باشند، حالا عملاً تبدیل به معضلی شده اند که بدون رسیدگی جدی به وضعیت آنها، هیچ بهبودی حاصل نخواهد شد. اگر نتایج کارشناسی بر این دلالت دارد که این پروژه ها به حوضه مبدا یا شهرها و روستاهای مبدا، صدمه وارد می کند، عوارض زیست محیطی دارد و باید متوقف شود، چرا این مساله را برای مردم شفاف نمی کنید و دستور قطعی صادر نمی کنید تا مسئولین برای تأمین آب حوضه مقصد به دنبال باقی چاره ها باشند؟ چرا یک مرتبه برای همیشه به صورت رسمی ابهامات موجود پیرامون پروژه های انتقال آب را به صورت عمومی برطرف کنید.
جناب آقای رئیسی
مسئله آب در شرایط امروز کشور ما، چاره کوتاه مدتی ندارد که با دستورات بالا به پایین و به سرعت حل شود، بلکه احتیاج به گفتگو و مشارکت خود ذی نفعان در حوضه دارد و بی گمان بی توجهی به این موارد و پرداخت بحران زده به مساله، باعث تشدید مشکلات می شود که به دنبال آن شاهد مسائلی، چون فرونشست های پی درپی و گسترده در اصفهان، خشک شدن کامل تالاب هایی مانند گاوخونی، از میان رفتن گونه های مختلف زیستی، تشدید پدیده هایی مثل ریزگردها، نابودی آثار تاریخی و در صدر آنها مهاجرت های گسترده به سبب تغییرات اقلیمی و از دست رفتن موقعیت های شغلی مختلف خواهیم بود.
نبود شفافیت، منجر به ادامه برداشت های غیر مجاز از آب در مناطق مختلف، کشاورزی غیراصولی و کشت محصولات نامناسب و آب بر در مناطق کم آب می شود، تخصیص ناصحیح حق آبه ها و نزاع میان استان ها را به دنبال دارد و دست افراد را برای حفر چاه های غیر مجاز باز می گذارد که نتیجه آنرا در خالی شدن سفره های زیرزمینی و فرونشست های اخیر می بینیم.
در چنین شرایطی هر راهکاری قبل از شفاف سازی اتخاذ شود، بدون پشتوانه مردمی بوده و به شکست منجر می شود؛ حال آنکه می دانیم بخش بزرگی از اصلاح نظام حکمرانی آب نیازمند فرهنگ سازی عمومی است. قبل از آنکه شاهد شکل گیری اعتراضات دیگری باشیم، میزان منابع و مصارف هر بخش و وضعیت پروژه ها و تونل های انتقال آب را شفاف کرده و حق آبه هر استان را تثبیت کنید.
منبع: این با من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب