مهر بررسی كرد؛
فراز و فرود كارهای فرهنگی دانشگاه ها در دوران كرونا
این با من: در صورتیكه كرونا فعالیت جریان های دانشجویی و فرهنگی دانشگاه ها را تهدید می كرد اما حالا فعالان دانشجویی و فرهنگی با حضور در فضای مجازی به دنبال یافتن راهی برای ارتباط گیری با دانشجویان هستند.
به گزارش این با من به نقل از مهر، همزمان با شیوع ویروس کرونا در کشور ماهیت فعالیتهای فرهنگی در دانشگاه ها که قبل از این مبتنی بر کارهای جمعی و تشکیلاتی بود، تغییر شکل داد و به فضای غیرحقیقی یا همان مجازی منتقل شد. اپیدمی غیرمنتظره کرونا در کشور، از همان ابتدا، فعالیت تشکل های دانشجویی را تحت تاثیر قرار داد و این شرایط غریب و به دنبال آن تعطیلی دانشگاه ها، هویت جریان های دانشجویی را با تهدید رو به رو ساخت.
در این میان باتوجه به کمرنگ شدن ارتباط چهره به چهره فعالان دانشجویی و فرهنگی، فضای مجازی تبدیل به تنها محیط ممکن برای فعالیتهای این حوزه شد؛ اتفاقی که این سوال را مقابل دیدگان ما قرار می دهد که چقدر دانشجویان برای دریافت محتوای فرهنگی در فضای مجازی آماده اند و دانشگاه های ما چقدر از لحاظ تولید محتوای فرهنگی در این فضا توانمند و به روز هستند؟ در چنین شرایطی که رؤیت پذیری حقیقی مسائل فرهنگی از نظام آموزشی کنار رفته، برخی دانشگاه ها به سراغ بازشناسی فضای مجازی و ظرفیت های آن رفتند تا بتوانند با آمادگی بیشتر و اطلاعات دقیق تر، محتوای فرهنگی را در اختیار دانشجو قرار دهند.
به طور مثال دانشگاه آزاد با تغییر در معاونت فرهنگی و جوان گرایی این ادعا را دارد که می خواهد با یک نگاه نو به سراغ «فرهنگ» و «فرهنگ دانشجویی» برود؛ در این حوزه در فراخوانی از خبرگان کشور دعوت به همکاری شده و در بحث فرهنگ فضای مجازی هسته فعال خبرگان را ایجاد کرده است.
به گفته مسئولان فرهنگی دانشگاه ها در وضعیت کرونائی، فعالیت در حوزه فرهنگی سخت تر شده و با وجود اینکه دانشجویان کار بیشتری انجام می دهند، با این وجود اما اثربخشی کیفی، کمتر از گذشته است. در این میان برخی نیز معتقدند جریان های دانشجویی هنوز نتوانسته اند فعالیت در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی را جایگزین مراسمات حضوری در دانشگاه کنند و از حیث تشکیلاتی و جذب اعضا در معرض تهدید قرار گرفته اند.
در همین راستا بمنظور لطمه شناسی عملکرد فعالیت فرهنگی دانشگاه ها؛ به خصوص تشکل های دانشجویی در دوران شیوع ویروس کرونا، به سراغ دانشجویان فعال دانشگاه ها در عرصه های فرهنگی و مسئولان مرتبط رفته و با آنها به گفتگو پرداختیم که مشروح صحبت های آنان به شرح زیر است؛
حسین صداقتی مسئول بسیج دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار مهر، می گوید با شیوع ویروس کرونا غافلگیر شدیم و مدت زمانی طول کشید تا برای تغییر متناسب با شرایط، برنامه ریزی نماییم. زمانی که ویروس به سرعت در حال انتشار بود، بسیج دانشجویی باتوجه به نیاز کشور، پویش کمک مومنانه و کمک به سیستم درمانی کشور را با توزیع مواد ضدعفونی، شروع کرد و خوب هم درخشید.
صداقتی اضافه کرد: در این شرایط محیط فعالیت، از فضای حقیقی به فضای مجازی منتقل شد؛ برای کار در فضای غیرحقیقی یکی از کمبودهای تشکل های دانشجویی، تولید محتوای مناسب و متناسب با این فضا و ایجاد ارتباط نافذ با دانشجو است که البته دانشگاه علامه باتوجه به دارا بودن دانشکده ارتباطات، با مشکل کمتری رو به رو بوده اما به نظر می آید، سایر تشکل ها باید نسبت به مجهز شدن به سواد رسانه ای برای فعالیت در فضای مجازی، تلاش بیشتری به کار ببندند.
تشکل ها باید نسبت به مجهز شدن به سواد رسانه ای برای فعالیت در فضای مجازی، تلاش بیشتری به کار ببندند مسئول بسیج دانشگاه علامه طباطبایی معتقد می باشد در وضعیت کنونی، از یک سو ارتباط تشکل ها با دانشجویان کمتر شده و از سویی نیز، خود دانشجویان علاقه کمتری نشان می دهند؛ چونکه جو روانی کرونا و ماندن در خانه، آنها را خسته کرده و در واقع دانشجویان طراوت و انرژی سابق را جهت شرکت در برنامه ها ندارند. کار تشکیلاتی کردن یعنی ارتباط، اتصال و فعالیت زنجیره ای؛ کاری که نیاز به روح جمعی دارد و اگر تشکل ها مباحثه نکنند، سالهای آینده این مجموعه ها ضربه خواهد دید.
رضا قلعه نویی قائم مقام اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان اما، به حذف بستر دیدار چهره به چهره اعضای تشکل ها در وضعیت کنونی اشاره می کند و می گوید: به نظر می آید هم اکنون، تشکل های دانشجویی در بخش جذب اعضای جدید و تربیت نیرو، در معرض تهدید قرار گرفته اند. چونکه دیدار چهره به چهره، به صورتی حذف شده و ما نمی توانیم با نودانشجویان دانشگاه ارتباط خوبی برقرار نماییم. از طرفی امکان اجرائی شدن این مساله در قالب فضای مجازی هم بسیار پایین است و تشکل ها باید چاره ای در این خصوص بیاندیشند.
وی اضافه کرد: اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان مستقل، برای ترم جدید تحصیلی، مقرر است در قالب طرح پرسمان، نشست هایی را در حوزه مسائل معیشتی و اقتصادی به صورت مجازی برگزار کند. همین طور بررسی عملکرد ۷ ساله دولت تدبیر و امید و نقش جمهوری اسلامی در بحران های بین المللی، از دیگر موضوعات نشست های آنلاین اتحادیه در سال جدید تحصیلی به حساب می آید.
فعالیت انجمن های علمی و نشریات دانشگاه تهران در چند ماهه اول اپیدمی کند شد و به حالت تعلیق درآمد ولی حالا خبر می رسد که این تشکلات کار را بر زمین نگذاشته و در فضای مجازی فعال شده اند
دانشگاه تهران اما جزو نخستین هایی بود که برای مجازی شدن فعالیتهای فرهنگی به سرعت وارد عمل شد. هرچند فعالیت کانون ها، انجمن های علمی و نشریات این دانشگاه در چند ماهه اول اپیدمی کرونا کند شد و به حالت تعلیق درآمد، حالا اما خبر می رسد که این تشکلات، کار را بر زمین نگذاشته و در فضای مجازی فعال شده اند؛ بعنوان مثال، انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران، گروهی را برای معرفی فیلم در شبکه های اجتماعی به وجود آورده و هر هفته، درباب یک فیلم گفتگو و مباحثه می شود. همین طور متولیان نشریات دانشجویی نیز بمنظور حفظ ارتباط با دانشجو، به صورت الکترونیکی آنها را منتشر می کنند.
از طرفی دانشگاه در حوزه فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی، امکانی فراهم نموده که تا انجمن ها بوسیله تالارهای گفتگوی مجازی با یکدیگر مرتبط شوند و برخی برنامه ها همچون سخنرانی و یا نشست های گروهی نیز از این طریق برگزار می گردد.
مجید سرسنگی معاون فرهنگی دانشگاه تهران درباره فعالیت تشکل ها و کانون ها در این دوران به مهر می گوید: کرونا بر فعالیتهای فرهنگی؛ مخصوصاً در ۵-۶ ماهه اول، تأثیر منفی گذاشت. هم اکنون اما مجدداً برنامه ها در فضای مجازی قوت گرفته و تشکل ها از دو طریق؛ نخست برنامه های کوچک که به صورت حضوری با حداکثر ۱۰ نفر و با رعایت پروتکل های بهداشتی برگزار می گردد و دوم با برنامه های بزرگ تری که به صورت مجازی و بوسیله زیرساخت های دانشگاه برگزار می شود، کارها را پیش می برند.
وی اضافه کرد: دانشگاه تهران برای کمک به فعالیت فرهنگی دانشجویان، سامانه فرهنگی اجتماعی را طراحی نموده و این امکان را به همه دانشجویان و فعالان فرهنگی اجتماعی می دهد تا به صورت مجازی با ما در ارتباط باشند. در گذشته دانشجویان نیاز داشتند به اداره کل فرهنگی یا تربیت بدنی به صورت حضوری مراجعه کنند.
معاون فرهنگی دانشگاه تهران هدف از ایجاد این سامانه را فراهم کردن بستری مناسب برای مشارکت دانشجویان در فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تسهیل امور تشکل های دانشجویی، مستندسازی و ثبت فعالیت ها، یکسان سازی فرآیندها، انجام امور تشکل های دانشجویی بدون مراجعه حضوری دانشجویان و نیز حذف مصرف کاغذ در مکاتبات اداری، عنوان نمود.
سرسنگی همین طور از تشکیل کمیته ای جهت بررسی فضای فرهنگی در حوزه مجازی آگاهی داد و اظهار داشت: این کمیته مقرر است فعالیتهای فرهنگی در دوران کرونا و همین طور پساکرونا را پیگیری کند.
معاون فرهنگی دانشگاه تهران از ارائه آموزش های مجازی در حوزه تربیت بدنی و فرهنگی به دانشجویان گفت و اضافه کرد: بطور مثال در حوزه تربیت بدنی احصا کرده ایم که در دوره ای که در دانشجویان در منزل هستند، چه لطمه های جسمی در اثر بی تحرکی به آنها وارد می شود. در حوزه فرهنگی اجتماعی نیز مسائلی چون افسردگی، انزوا و مواردی از این دست ممکنست به سراغ دانشجویان بیاید که مقرر است در این راستا، تولید محتوایی صورت گیرد و بر روی سایت بارگذاری شود.
با وجود فضای غیر حضوری پتانسیل مُرده شدن فضای دانشگاهی و دانشجویی بیشتر شده و هر تشکلی که خودرا در خط انقلاب می داند موظف است بیش از پیش در این راستا تلاش کند تا این فضا همچنان زنده بماند
فضای غیرحضوری فعالیت ها، تشکل ها را با نگرانی هایی رو به رو کرده اما آنها معتقدند باید هر طور که شده فضای دانشگاه و روح فعالیت دانشجویی را زنده نگه دارند. محمد هوشنگ دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید بهشتی به مهر می گوید: در وضعیت کنونی وظیفه تشکل های دانشجویی کمی سنگین تر هم شده است؛ با وجود فضای غیر حضوری، پتانسیل مُرده شدن فضای دانشگاهی و دانشجویی بیشتر شده و هر تشکلی که خودرا در خط انقلاب می داند، موظف است بیش از پیش در این راستا تلاش کند تا این فضا همچنان زنده بماند و هویت دانشجو که به قول شهید بهشتی مؤذن جامعه است، از دست نرود.
دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید بهشتی خواهان این است که دانشگاه به کمک فعالان فرهنگی و دانشجویی بیاید و مساعدت بیشتری کند.
او در این رابطه می گوید: باید در سایت اصلی دانشگاه، جایی برای تشکل ها و گذاشتن محتوا و معرفی خودشان تعبیه شود و امکان معرفی تشکل ها به جدیدالورودها فراهم باشد تا آنها هم با تشکل های مختلف آشنا گردند. همین طور در کارهای تبلیغی؛ چه در پخش محتوا و چه تبلیغات از ظرفیت های مختلف دانشگاه؛ همچون سایت و کانال و… استفاده گردد و آنها در این موارد تشکل ها را یاری دهند.
همین موضوع را با معاون فرهنگی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در بین گذاشتیم؛ این مقام مسئول دانشگاهی هم معتقد می باشد در آغاز شیوع ویروس کرونا به دلیل غافلگیری، فعالیت ها مقداری کم شد اما با گذشت زمان، هر چند فقط در فضای مجازی، اما فعالیت ها از سر گرفته شد. البته او تاکید می کند که اثربخشی که فضای حضوری دارد، بسیار بیشتر از فضای مجازی است.
وفایی در همین رابطه توضیح داد که هرچند فضای مجازی کارکرد خودرا دارد، ولی اصولاً نمی توان این انتظار را داشت که بتواند در حوزه فرهنگی جایگزین کامل و صد درصدی برای فعالیت ها در فضای حضوری باشد. فعالیت ها در فضای مجازی، حتی شاید از لحاظ کمی؛ هم از نظر تعدد برنامه ها و هم از نظر تعداد مخاطب بیشتر هم شده باشد، اما باید به این نکته توجه داشت که در یک انجمن علمی و یا در یک تشکل، در واقع فعالیتهای حضوری است که سبب نیروسازی شده و نهایتاً امکان و مهارتی را به دانشجو می دهد تا بتواند بعد از فارغ التحصیلی، برای جامعه مفید باشد.
معاون فرهنگی دانشگاه خواجه نصیر در ادامه تاکید می کند که دانشجو با حضور فیزیکی در برنامه های فرهنگی است که کار تیمی و برنامه ریزی را می آموزد و در مواجهه با چالش های موجود در راه فعالیت، پخته می شود.
وفایی در تشریح برخی برنامه های فرهنگی این دانشگاه در روزهای کرونا اظهار داشت: تا کنون مراسم و برنامه های مختلفی برگزار شده که از آن جمله می توان به درخواست تشکل ها برای یک سلسله مناظرات دانشجویی درباره موضوعات در رابطه با کرونا، وضعیت اقتصادی، مجلس و … اشاره نمود که بعد از دریافت درخواست ها، لینک هایی در اختیار آنها قرار گرفت و مناظره های در فضای مجازی انجام شد.
وی برگزاری برنامه های ویژه ماه های محرم و صفر را نیز بعنوان برخی دیگر از فعالیتهای فرهنگی دانشگاه خواجه نصیر در فضای مجازی برشمرد و اضافه کرد: انتخابات مجازی انجمن های علمی نیز که چند هفته گذشته به انتها رسید، یکی دیگر از برنامه های مهم ما در وضعیت کرونائی بود. بدین سان که تمامی مراحل؛ همچون ثبت نام ها، استعلام ها، تبلیغات و هر آنچه که به انتخابات مربوط بود، به صورت سراسری، الکترونیکی و در فضای مجازی صورت گرفت.
مسئولان فرهنگی وزارت علوم ضمن آنکه اعلام می کنند هیچکدام از برنامه های فرهنگی دانشگاه تعطیل نشده، در وضعیت خاص کنونی در صدد راهکارهایی برای نظارت بر فعالیت فرهنگی دانشگاه ها هستند از آن سو مسئولان فرهنگی وزارت علوم اعلام می کنند هیچکدام از برنامه های فرهنگی دانشگاه تعطیل نشده و در وضعیت خاص کنونی در صدد راهکارهایی برای نظارت بر فعالیت فرهنگی دانشگاه ها هستند؛ یکی از این برنامه ها این است که کارنامه فرهنگی برای دانشجویان از ترم آینده صادر شود، البته هنوز توضیحات بیشتری درباب چند و چون این کارنامه ارائه نشده است. آنطور که معاون فرهنگی وزارت علوم گفته، مخاطبان مجازی برنامه های فرهنگی دانشجویی در مدت شیوع این ویروس افزایش داشته است.
غفاری همین طور از تولید محتوا در زمینه کرسی های نظریه پردازی و ایجاد تالارهای مجازی توسط دانشگاه ها و البته با مشارکت دانشجویان آگاهی داده است.
یکی دیگر از بخش های مهم فرهنگی در کشور، معاونت فرهنگی نهاد رهبری در دانشگاه هاست که در طول این مدت برنامه ها را به صورت مجازی و حضوری پیش برد. در وضعیت کنونی این معاونت تبلیغات خاص خودرا در فضای مجازی دنبال می کند و حتی به گفته معاون فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ها، تبلیغ مجازی روند رو به رو رشدی داشته است و حتی قرار نیست بعد حقیقی شدن ارتباط ها، فعالیت مجازی تعطیل شود.
حجت الاسلام علی تقویکرونا"> در گزارش این با من به نقل از مهر ضمن اشاره به برگزاری برنامه های گوناگون مجازی در ماه مبارک رمضان و ایام محرم و صفر اظهار داشت: برنامه همایش ملی اربعین که یک برنامه علمی و پژوهشی بود برای نخستین بار توسط نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ها انجام شد یک برنامه تلفیقی بود که با حفظ پروتکل ها به صورت مجازی و حضوری اجرا شد.
وی اضافه کرد: موجب شد تمام برنامه های ما به سمت برنامه مجازی منتقل شود، همه نهادهای فرهنگی وقتی با این پدیده مواجه گشتند بخش زیادی از فعالیتهای آنها را تحت تأثیر قرار داد چون همه نهادها با برگزاری مراسم به صورت حضوری انس داشتند و این تجربه ای شد تا فعالیت در فضای مجازی را تجربه کنند. فعالیت در فضای مجازی تجربه خوبی بود ما در بخش تبلیغ مجازی تجربه زیادی نداشتیم البته خیلی انگیزه هم نداشتیم، چونکه کادر به صورت حضوری انجام می شد.
و در آخر...
هرچند یک ویروس، فعالیتهای فرهنگی دانشگاه ها را با اختلال رو به رو ساخت و حتی تعلیق ۵-۶ ماهه ای را به دنبال داشت اما به نظر می آید حالا فعالیتهای فرهنگی در دانشگاه ها با قرار گرفتن بر بستر مجازی، جان باردیگر ای گرفته و تشکل های دانشجویی و کانون های مختلف هنری، ادبی و … با آزمون و خطا در این فضا به دنبال راهی برای نفوذ در بین دانشجویان هستند تا این ارتباط گیری به مرور زمان سهل شود.
در شرایطی که خطر گسست کار تشکیلاتی، جریان های دانشجویی را تهدید می کند، در این میان حمایت دانشگاه ها از تشکل ها و جلوگیری از این روند بوسیله شناساندن آنها از طرق مختلف به دانشجویان برای یافتن بهترین مسیر و زنده ماندن روح فعالیتهای فرهنگی و دانشجویی بسیار تأثیرگذار است. اما در هر حال هنوز قضاوت درباب نحوه عملکرد دانشگاه ها و دانشجویان در حوزه فعالیتهای مجازی- فرهنگی زود است و باید دید آیا مسئولان و فعالان فرهنگی و دانشجویی کارنامه ای قابل قبولی از خود بر جای خواهند گذاشت؟
منبع: این با من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب