در افتتاحیه اولین مدرسه تابستانی ملی اخلاق در پژوهش مطرح شد
اقدامات وزارت علوم در زمینه اخلاق در پژوهش، ضرورت تدوین سند اخلاق حرفه ای دانشگاهی
این با من: نخستین مدرسه تابستانی ملی «اخلاق در پژوهش» به میزبانی دانشگاه علامه طباطبایی و با همكاری كمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت، در فریدونكنار اجرا شد.
به گزارش این با من به نقل از ایسنا، دكتر محسن شریفی، مدیركل دفتر برنامه ریزی و سیاست گذاری پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در آئین گشایش این مدرسه تابستانی كه با حضور معاونان پژوهشی و مدیران امور پژوهشی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی كشور برگزار شد، گزارشی از فعالیت های صورت گرفته در پنج سال اخیر در زمینه اخلاق در پژوهش در وزارت علوم همچون تدوین منشور اخلاق در پژوهش، تدوین دستورالعمل بررسی تخلفات پژوهشی، تدوین قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی و تدوین بخشنامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی انجام گرفته اند، ارائه كرد.
وی سپس به بخشنامه اجرایی قانون اخلاق در پژوهش مصوب هیأت دولت در تاریخ ۳۰ مردادماه ۱۳۹۸ اشاره نمود و اظهار داشت: بر طبق این بخشنامه دو كارگروه تشكیل می شود؛ كارگروه اول، كارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش است كه در سطح وزارت علوم و وزارت بهداشت تأسیس خواهد شد و ماموریت آن تدوین بخشنامه ها و دستورالعمل ها، برگزاری كارگاه ها به صورت كلان، انتقال تجربیات دانشگاه ها به یكدیگر و نظارت عالیه است. كارگروه دوم، كارگروه دانشگاهی است كه ماموریت آن توجه به اخلاق در پژوهش و بررسی تخلفات پژوهشی در سطح دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی است.
دكتر علومی یزدی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علامه طباطبایی نیز بعنوان سخنران افتتاحیه این مدرسه تابستانی، نكاتی درباره اخلاق در پژوهش بیان كرد و اظهار داشت: دانشگاه ها بیشتر از بحث پیش گیری از تقلب و برخورد با تخلف به وجود اخلاق دانشگاهی و فرهنگ دانشگاهی و یك همبستگی میان دانشگاهیان نیاز دارند.
وی ادامه داد: نقش دانشگاه و استاد و بطور كلی استانداردهای دانشگاهی نیاز به بازتعریف دارد و راه های درست پژوهش و راه های جلوگیری از تخلف باید آموزش داده شده و فرهنگ سازی شود.
دكتر علومی یزدی اشاره كرد: آموزش، فرهنگ سازی، ترویج و خویشتن داری مواردی است كه باید به همه اساتید و دانشجویان آموزش داده شوند و سپس در صورت احراز قطعی تخلف پژوهشی مجازات شوند.
وی ابراز امیدواری كرد كه مباحث انتخاب شده در این مدرسه تابستانی به شكل گیری و نشر اخلاق علمی، اخلاق دانشگاهی و پژوهشی در میان دانشگاهیان كمك نماید و از مدیران و معاونان پژوهشی خواست در صورت تشكیل كمیته اخلاق در پژوهش در دانشگاه های خود برنامه هایی كه برای اجرای قانون نوشته می شود، صرفاً برنامه تنبیهی نباشد.
* ضرورت تدوین سند اخلاق حرفه ای دانشگاهی
دكتر شجاع احمدوند، معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در سخنرانی خود ابتدا به پیشینه تاریخی اخلاق در پژوهش به ویژه اتفاقات مربوط به دادگاه و كد نورنبرگ و نیز كمیسیون ملی اخلاق در آمریكا پرداخت كه هدف آنها استانداردسازی اخلاق علمی و حراست از انسان در مقابل آثار پژوهش های رفتاری و زیست پزشكی بود.
وی به تشریح سه مفهوم و اصل كلیدی اخلاق در پژوهش یعنی حفظ حرمت افراد در پژوهش، رعایت عدالت در مشاركت كنندگان پژوهش و رعایت رفاه و آسایش افراد در پژوهش پرداخت.
دكتر احمدوند اعلام رضایت افراد در پژوهش را تجلی عینی اخلاق در پژوهش و شاخص حفظ حرمت افراد دانست و ابراز امیدواری كرد كه بحث اخلاق علمی در دانشگاه علامه طباطبایی نه صرفاً در حوزه پژوهش، بلكه در چارچوب سند اخلاق حرفه ای دانشگاهی كه حداقل دو حوزه آموزش و پژوهش را دربر بگیرد، تدوین شود.
* اخلاق در پژوهش؛ بخش اجتناب ناپذیر فرهنگ دانشگاهی
دكتر علی خورسندی طاسكوه، مدیر امور پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی و دبیر این نشست علمی، با استناد به گزارش های ملی و بین المللی موجود در زمینه اخلاق در پژوهش، به وضعیت نه چندان مناسب اخلاق پژوهشی در فرایندهای مختلف آموزشی و پژوهشی در دانشگاه های كشور پرداخت و اظهار داشت: با توجه به كم و كاستی های موجود، هدف برگزاری این مدرسه تابستانی ملی و كارگاه های مشابه دیگری كه در سال قبل درباب موضوعات انسانی و حیوانی در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، توسعه و نهادینه سازی فرهنگ اخلاق در پژوهش در مراحل مختلف طراحی، اجرا و انتشار گزارش پروژه های پژوهشی، پایان نامه ها و رساله های پژوهشی است.
وی با بیان این كه اخلاق در پژوهش در دانشگاه های ممتاز و بین المللی امروز بخش اجتناب ناپذیر فرهنگ دانشگاهی و اجتماعات آكادمیك است، اضافه كرد: برگزاری این مدرسه و مدارس این چنینی پاسخ و واكنش به نابهنجاری هایی است كه در حوزه اخلاق در پژوهش در اجتماعات مختلف علمی و آموزشی كشور گرفتار شده ایم.
برمبنای اعلام وزارت علوم، مدرسان این مدرسه تابستانی، اعضای هیأت علمی دانشگاه های كشور همچون دكتر احسان شمسی گوشكی، دكتر لیلا افشار، دكتر مرتضی طیبی، دكتر مقصود فراستخواه و دكتر محمدهادی میرشمسی بودند.
منبع: این با من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب